Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Częstochowie

Warszawa, dnia 9 czerwca 2021 r.

Pani Zofia Małas
Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych

Szanowna Pani Prezes,

W związku ze złożonym zapytaniem, przedkładam opinię prawną w sprawie wpływu ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii na okresu trwania kadencji organów okręgowych izb pielęgniarek i położnych oraz Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych.

1. Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 w zw. z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (tekst jedn. Dz. U. 2021, poz. 628) kadencja organów okręgowych izb pielęgniarek i położnych oraz Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych trwa cztery lata, przy czym organy działają do czasu pierwszego posiedzenia organów nowo wybranych.

2. Odstępstwo od powyższej reguły zostało wprowadzone ustawą z dnia 14 sierpnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia funkcjonowania ochrony zdrowia w związku z epidemią COVID-19 oraz po jej ustaniu (Dz. U. 2020, poz. 1493). Mianowicie, na mocy art. 12 ww. ustawy, do przywołanego powyżej art. 8 ustawy o samorządzie dodany został ust. 54 w brzmieniu: „Jeżeli kadencja organów izby, o której mowa w ust. 1, upływa w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239, z późn. zm.), lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu, podlega ona przedłużeniu do czasu wyboru organów izby na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Utrzymana została przy tym reguła, iż organy działają do czasu pierwszego posiedzenia nowo wybranych organów.

3. W przypadku zatem, gdy kadencja organów okręgowych izb pielęgniarek i położnych lub Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych upływa w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, okres kadencji ulega przedłużeniu do czasu wyboru organów na kolejną kadencję, przy czyn nie dłużej niż do sześćdziesięciu dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Do czasu pierwszego posiedzenia nowo wybranych organów, organy dotychczasowe mają prawo i obowiązek działania. Należy przy tym podkreślić, że powyższa reguła dotyczy wszystkich organów wskazanych w art. 6 i art. 7 ustawy o samorządzie.

4. W dniu 13 marca 2020 r. Minister Zdrowia ogłosił na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (Dz. U. 2020, poz. 433). Rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia tj. w dniu 13 marca 2020 r. Stan zagrożenia epidemicznego został odwołany w dniu 20 marca 2020 r. (Dz. U. 2020, poz. 490), kiedy to rozporządzeniem Ministra Zdrowia został ogłoszony na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (Dz. U. 2020, poz. 491). Stan epidemii nie został do dnia dzisiejszego odwołany.

5. W świetle powyższego należy uznać, że kadencja organów okręgowych izb pielęgniarek i położnych oraz Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, która nie upłynęła przed dniem 13 marca 2020 r. uległa z mocy prawa przedłużeniu do czasu wyboru organów nowej kadencji, nie dłużej jednak niż do sześćdziesięciu dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Wyraźnego podkreślenia przy tym wymaga, że przedłużenie kadencji dotyczy zarówno stanu epidemii, jak i stanu zagrożenia epidemicznego. W związku z powyższym, w przypadku ewentualnego odwołania stanu epidemii, przy równoczesnym ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego, kadencja organów pozostanie przedłużona na zasadach wskazanych powyżej.

6. Warto w tym miejscu podkreślić, że art. 8 ust. 4 ustawy nie wprowadza wymogu, by stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego skutkujący przedłużeniem kadencji musiał być ogłoszony dla całego obszaru Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii na obszarze jednego lub kilku województw również może stanowić podstawę przedłużenia kadencji organów izbowych na zasadach wskazanych powyżej. W ocenie opiniującego w takiej sytuacji decydujące znaczenie będzie miało, czy stan epidemii lub zagrożenia epidemicznego będzie obejmował obszar województwa właściwego dla siedziby danej izby, a w odniesieniu do organów Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych – obszar woj. mazowieckiego. Pamiętać przy tym należy, że stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii na obszarze województwa lub jego części ogłasza i odwołuje wojewoda na wniosek państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

W przypadku pojawienia się dalszych kwestii wymagających wyjaśnienia, pozostaję do dyspozycji.

Z poważaniem,

Bartłomiej Achler
adwokat