Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Częstochowie

Sprawozdanie z X Konferencji Naukowo- Szkoleniowej Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Ratunkowego ,,Ratowanie- Wspólna Sprawa’’

Z wielką przyjemnością ponownie uczestniczyliśmy w kolejnej konferencji PTPR, która tym razem odbyła się w Gdyni w dniach 4- 6 czerwiec 2024r.

Pierwszy dzień konferencji to powitania gości zarówno z Polski jak i zza granicy, z wprowadzającym wykładem w pielęgniarstwo ratunkowe w Europie prowadzonym przez Joopa Breuera. Dzień skupiający się na trzech obszarach: geriatrii, onkologii i medycynie wojennej.

               Sesja geriatryczna – nie od dziś wiadomo że, nasze społeczeństwo się starzeje i coraz więcej osób w podeszłym wieku wymaga opieki zarówno w zakresie opieki przedszpitalnej jak i hospitalizacji. Wiąże się z tym cały szereg sytuacji nagłych które wymagają interwencji zarówno ZRM jak i diagnostyki i leczenia w zakresie SOR.

Osoby starsze, często samotne, z wielochorobowością, zaburzeniami pamięci często nie są w stanie poprawnie sformułować dolegliwości, określić jakie leki przyjmują a zebranie wywiadu jest dużym wyzwaniem dla ZRM. Z tego powodu znajomość stanów nagłych w geriatrii jest bardzo istotna. Kwestia przekazania pacjenta do domu- gdzie mieszka samotnie , DPS- gdzie okres oczekiwania na miejsce jest długi, również stanowi wyzwanie dla personelu medycznego.

                Sesja onkologiczna- rozpoznanie choroby nowotworowej zawsze jest dla pacjenta ekstremalnie trudne. Pacjent który dowiaduje się że ma chorobę nowotworową zderza się z murem bezsilności, nie wie gdzie ma się zgłosić, diagnostyka trwa zbyt długo, a w trakcie radio i chemioterapii nie jest pewien dalszych skutków leczenia. Niestety często się zdarza że nie jest prawidłowo prowadzony w leczeniu bólu przewlekłego. Oprócz choroby nowotworowej jest cała masa stanów nagłych w onkologii wymagająca interwencji medycznych i rozpoznania tych stanów w warunkach ZRM. Istotne jest również wykorzystanie i obsługa potów naczyniowych u tych pacjentów, kwestia coraz częściej poruszana w środowisku medycznym. ( dziękuję za niezwykle istotny wykład poruszony w tej kwestii).

Sesja o medycynie wojennej- to tematy związane z obecną sytuacją Polski i na świecie. Kwestie bezpieczeństwa zdrowotnego w dzisiejszych czasach to trudny i aktualny temat. Pytaniem zasadniczym jest czy i w jakim stopniu jesteśmy przygotowani na ewentualne zdarzenia o charakterze terrorystycznym, konflikt zbrojny lub wojnę. Brakuje nam w środowisku medycznym szkoleń z zakresu TCCC, tamowania krwotoków, używania staz taktycznych. Brakuje też wspólnych zintegrowanych ćwiczeń- straż pożarna, wojsko, policja, pogotowie i szpital- ćwiczeń możliwych scenariuszy, które pozwoliłyby się przygotować na przyszłość. Z tego powodu cennym dodatkiem do konferencji były warsztaty z tamowania krwotoków prowadzone przez W.I.R SOF-MED.-CENTER, gdzie w przystępny sposób uczestnicy warsztatów zostali wprowadzeni w tajniki TCCC oraz mieli okazję własnoręcznie tamować krwotoki z użyciem iT CLAMP (krwotoki z szyi), wykonać wound paking z użyciem Combat Gauze Quick Clot, Celox Gauze, ChitoGauze oraz stosować stazy taktyczne w celu tamowania krwotoków z kończyn. Drugi warsztat w tej tematyce to RANNY „Z MEDAVACU” charakterystyka zaopatrzenia poszkodowanego na polu walki, czyli kto trafi na twój SOR?

- prowadzony przez Grzegorza Cieślaka eksperta Centrum Badań nad Ryzykami Społecznymi i Gospodarczymi Collegium Civitas. W tym warsztacie omówione zostały cechy ran specyficznych dla konfliktu zbrojnego, działania podejmowane przez paramedyka na polu walki, karta badania TCCC oraz wykonanie badania urazowego MARCHE, wszystko z czym możemy się spotkać w późniejszym czasie na SOR w razie scenariusza o charakterze konfliktu zbrojnego lub terrorystycznego.

Innym tematem warsztatów były podstawy ultrasonografii- protokół E- FAST. Temat poruszany od kilku lat, obecnie w trakcie regulacji prawnych, przydatny w wielu zakresach w medycynie przedszpitalnej. Niestety temat bardzo często negowany aczkolwiek przydatny zwłaszcza w warunkach ZRM. Temat otwierający możliwość diagnostyki w ZRM, ale wymagający nie tylko obszernej wiedzy zarówno z ultrasonografii, jak i również obecności tego sprzętu w ambulansach. ( obecnie nie jest to prawnie uregulowane).

Dzień drugi to kolejne dwie sesje: pediatryczna oraz psychiatryczna. W sesji pediatrycznej poruszone zostały tematy dziecka z cukrzycą, leczenie bólu w pediatrii, trauma team na dziecięcym oddziale ratunkowym w kontekście urazów u dzieci, zwłaszcza urazów termicznych, zatrucie środkami psychoaktywnymi oraz resuscytacja u dzieci. Tematy które zawsze wymagają powtórzenia i aktualizacji wiedzy. Cennym dodatkiem były warsztaty z resuscytacji noworodka, tematyka może niezbyt częsta, z tego powodu niezwykle istotna.

W sesji psychiatrycznej- poruszone zostały toksydromy w zatruciach środkami psychoorganicznymi których znajomość znacznym stopniu ułatwia postawienie wstępnego rozpoznania i możliwość zastosowania swoistych odtrutek w zespołach ZRM, pacjenci z delirium, oraz bezpieczeństwo pacjenta z zaburzeniami psychicznymi w SOR. W warsztatach ćwiczono praktyczne zastosowanie w zawodach medycznych przymusu bezpośredniego w opiece przedszpitalnej.

POPOŁUDNIE TO CZAS DEBAT

Podczas pierwszej debaty, poruszona została kwestia APN – pielęgniarki zaawansowanej praktyki oraz jej przyszła rola w ratownictwie medycznym.

Według Międzynarodowej Rady Pielęgniarek (ICN), APN jest zarejestrowaną pielęgniarką, która nabyła fachową i gruntowną, poszerzoną wiedzę (zalecaną na poziomie magisterskim), zespół umiejętności podejmowania decyzji i kliniczne kompetencje oraz cechy, właściwe dla udoskonalonej praktyki, sformułowane w kraju, w którym uzyskała zezwolenie do jej wykonywania”

Obecny model pielęgniarstwa, który daje mierne szanse na awans ( pielęgniarka, starsza pielęgniarka, koordynująca, oddziałowa lub pielęgniarka naczelna) jest przestarzały i wymaga dogłębnych zmian. To długotrwały, wieloletni proces, dający szansę na zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych w dobie starzejącego się społeczeństwa i braków kadrowych a dla kolejnych pokoleń przyszłych pielęgniarek możliwość rozwoju zawodowego i awansu. To jaka rola pielęgniarki z APN będzie w ratownictwie medycznym wymaga dyskusji i stworzenia ram programowych. Wiem że spotka się to z dużym oporem środowiska pielęgniarskiego, bo wymaga to przemodelowania obecnie istniejącego systemu i wyjścia poza utarte przez lata schematy ale nowoczesne pielęgniarstwo to większa niezależność i samodzielność w pracy i opiece nad pacjentem, której w chwili obecnej brakuje.

Drugim tematem poruszonym w dyskusji- było pominięcie pielęgniarstwa ratunkowego w kształceniu przeddyplomowym. Temat słusznie poruszony przez studentów i nauczycieli akademickich. Obecnie w kształceniu przeddyplomowym – przedmiotem kształcącym w udzielaniu BLS i ALS – są podstawy ratownictwa medycznego, z niewielką ilością godzin teoretycznych i praktycznych( 15 godzin teorii i 15 godzin praktyki). Taka ilość godzin jest niewystarczająca co zauważają zarówno studenci jak i nauczyciele akademiccy. Wymaga to wprowadzenia do kształcenia przeddyplomowego przedmiotu pielęgniarstwa ratunkowego z rozszerzoną liczbą godzin teoretycznych i praktycznych tak aby możliwie jak najlepiej przygotować przyszłych studentów pielęgniarstwa do udzielania I pomocy w stanach zagrożenia życia.

Trzeci dzień to dwie sesje: sesja o tlenie i kształceniu podyplomowym.

W sesji poświęconej leczeniu tlenem w ośrodkach hiperbarycznych poruszono temat choroby dekompresyjnej związanej z nurkowaniem i zbyt szybkim wynurzeniem oraz o zasadach, które obowiązują w związku z nurkowaniem i lotami samolotem. Aby uniknąć choroby dekompresyjnej, musimy mieć świadomość, że różnica ciśnień pod wodą i na wysokości przelotowej jest ogromna  ( trzeba odczekać średnio 24 h- od ostatniego nurkowania a po wielokrotnych głębokich zanurzeniach nie wolno podróżować samolotem przez 48 godzin.). Niezmiernie ważne jest wykorzystanie ośrodków hiperbarycznych w leczeniu zatruć tlenkiem węgla oraz zgorzeli gazowej, oraz rola pielęgniarki podczas leczenia tlenem hiperbarycznym.

W sesji o kształceniu podyplomowym w pielęgniarstwie ratunkowym, poruszono kwestie kształcenia ustawicznego, kształtowania kompetencji lidera w zespołach- wszystko co ma na celu podnoszenie kwalifikacji i umiejętności zawodowych w zespołach.

Podsumowując, cała konferencja skupiała się na kilku kierunkach z udziałem wielu osób młodych wchodzących do zawodu. Interesujące były wszystkie debaty i wnioski które na pewno wyznaczą nowe kierunki w kształceniu i kompetencjach pielęgniarek ratunkowych. Udział prelegentów z Włoch oraz USA były cennym dodatkiem do konferencji ukazującym rolę pielęgniarki w tych krajach i wykorzystanie ich kompetencji i umiejętności szczególnie w SOR. Sesje warsztatowe dotyczące tamowania krwotoków, ran z medycyny pola walki, odbarczania odmy czy podstaw ultrasonografii były bardzo ciekawe i powinny stanowić stały element szkolenia w ZRM.