Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Częstochowie

Ordynowanie produktów leczniczych przez pielęgniarki
Do samodzielnej ordynacji uprawnione są pielęgniarki i położne które posiadają tytuł
magistra pielęgniarstwa lub położnictwa i ukończony kursu specjalistyczny pt. „Ordynowanie
leków i wypisywanie recept dla pielęgniarek i położnych cz. I” lub też objęcie programem kursu
w toku kształcenia przeddyplomowego.
Od roku akademickiego 2017/2018 studenci na kierunku pielęgniarstwo II stopnia nabywają
takie umiejętności w trakcie edukacji na uczelniach wyższych.
Osoby te nie są już zobowiązane do ukończenia kursu specjalistycznego z zakresu wystawiania
recept.
Warunkiem niezbędnym do samodzielnej ordynacji jest osobiste badanie fizykalne pacjenta
oraz postawienie diagnozy.
Wszystkie działania wykonane podczas wizyty czy konsultacji muszą być odpowiednio
udokumentowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz
sposobu jej przetwarzania określa dokładnie w jaki sposób należy prowadzić dokumentację
medyczną, w jakiej formie oraz co powinna ona zawierać.
Większość wyrobów medycznych, do których uprawniania do ordynowania mają
pielęgniarki i położne są dostępne na zlecenie.
Na receptę wypisujemy tylko dwie grupy wyrobów medycznych, są to opatrunki
specjalistyczne oraz paski do oznaczania poziomu glukozy we krwi.
Wykaz wyrobów medycznych zawiera 27 pozycji, są to m.in.: środki absorpcyjne,
materac przeciwodleżynowy, opatrunki, paski diagnostyczne i inne wskazane w wykazie.
Kontynuowanie leczenia przez pielęgniarki
Do kontynuacji leczenia uprawnione są pielęgniarki i położne posiadające tytuł
licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa zaplanowanego wcześniej leczenia, realizując
zlecenie lekarskie.
Warunkiem niezbędnym do uzyskania tych uprawnień jest ukończenie kursu
specjalistycznego pt. „Ordynowanie leków i wypisywanie recept dla pielęgniarek i położnych
cz. II” , albo nabycie niezbędnej wiedzy w trakcie trwania studiów.
Od roku akademickiego 2016/2017 studenci nabywają wiedzę oraz umiejętności
w trakcie edukacji na uczelniach wyższych na kierunku pielęgniarstwo I stopnia.
Osoby te nie są już zobowiązane do ukończenia kursu specjalistycznego z zakresu
wystawiania recept.
Przed każdym wystawieniem recepty należy przeprowadzić badanie przedmiotowe oraz
podmiotowe. Jedynie w sytuacji, kiedy kontynuujemy niektóre zlecenia lekarskie możemy
takie badanie pominąć, pod warunkiem, że lekarz zaordynował obok wpisu zezwalającego na
kontynuację recept wpis zezwalający na przedłużanie leczenia bez konieczności
przeprowadzenia badania.
Każda pielęgniarka, czy też położna jest zobowiązania do udokumentowania
wszystkich czynności mających na celu wystawienie recepty. Rozporządzenie Ministra
Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji
medycznej oraz sposobu jej przetwarzania określa dokładnie w jaki sposób należy prowadzić
dokumentację medyczną, w jakiej formie oraz co powinna ona zawierać.
Zarówno w ramach kontynuacji leczenia jak i samodzielnej ordynacji wyłączone
są produkty zawierające substancje bardzo silnie działające (wykaz A), środki odurzające
(wykaz N) oraz substancje psychotropowe (wykaz P).
Podstawy prawne:
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2016., poz. 2142);
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2014 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1793, z późn. zm), zwaną dalej „ustawą o sozfsp;
• Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego
przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz.1536 z późn.
zm.), zwana dalej „ustawa o refundacji”;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na
zlecenie (Dz. U. z 2013 r., poz. 1565);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2013 roku w sprawie wzoru zlecenia na
zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz wzoru zlecenia naprawy (Dz. U z 2013r., poz. 1678);
• Ustawa z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej (t.j. Dz. U. z 2016., poz.
1251), zwanej dalej „ustawą o zawodach”;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2015 r. w sprawie recept wystawianych
przez pielęgniarki i położne (Dz.U. z 2015 r., poz. 1971, Dz.U. z 2016r., poz.1360), zwane dalej
„rozporządzeniem w sprawie recept”;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2015 roku w sprawie wykazu substancji
czynnych zawartych w lekach, wykazu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia
żywieniowego, wykazu wyrobów medycznych i wykazu badań diagnostycznych (Dz. U. z
2015r., poz. 1739);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept (Dz. U. z 2020r., poz.
2424);
• Zarządzenie Nr 105/2015/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 grudnia 2015 r.
w sprawie ustalenia unikalnego numeru identyfikującego receptę
• Zarządzenie Nr 107/2015/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 30 grudnia 2015
r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia unikalnego numeru identyfikującego receptę;
• Zarządzenie Nr 80/2016/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 lipca 2016 r. w
sprawie trybu i sposobu postępowania dotyczącego nadawania osobom uprawnionym
unikalnych numerów identyfikujących recepty;
• Zarządzenie Nr 114/2016/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 16 listopada 2016
r. zmieniające zarządzenie w sprawie trybu i sposobu postępowania dotyczącego nadawania
osobom uprawnionym unikalnych numerów identyfikujących recepty;
• Zarządzenie Nr 50/2012/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 8 sierpnia 2012r.
w sprawie planowania, przygotowywania i prowadzenia kontroli wystawiania i realizacji
recept na refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz
wyroby medyczne;
• Zarządzenie Nr 73/2015/DK Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia listopada
2015r. zmieniające zarządzenie w sprawie planowania, przygotowywania i prowadzenia
kontroli wystawiania i realizacji recept na refundowane leki, środki spożywcze specjalnego
przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne;
• Zarządzenie Nr 45/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 5 października 2009
r. w sprawie korzystania z Portalu Narodowego Funduszu Zdrowia;
• Zarządzenie Nr 81/2016/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 lipca 2016
r. zmieniające zarządzenie w sprawie korzystania z Portalu Narodowego Funduszu Zdrowia.
Komisja ds. recept
Dr n. med. Iwona Markiewicz
Mgr piel. Agnieszka Zalas
Mgr piel. Katarzyna Much
Mgr piel. Aniela Stopa